Page 20 - revista agaca 152_web

20

caderno técnico

A xestión integrada de pragas nos

principais cultivos galegos

Autores:
Servizo de Sanidade Vexetal
Servizo de Explotacións Agrarias
Estación de Viticultura de Enoloxía de Galicia, EVEGA. Consellería do Medio Rural

O Real Decreto 1311/2012, do 14 de setembro, solucións adoptadas nas aplicacións químicas aos
polo que se establece o marco de actuación cultivos. As superficies inferiores ás indicadas están
para acadar un uso sustentable dos produtos exentas de contar cun técnico asesor fitosanitario,
fitosanitarios (en adiante Real Decreto) traspón ao pero os agricultores titulares deberán ter debida-
ordenamento xurídico español a Directiva 2009/128/ mente cuberto o libro de tratamentos e cumprir a XIP.
SE, do 21 de outubro de 2009, pola que se establece
o marco da actuación comunitaria para conseguir Un condicionante actual na xestión da sanidade
un uso sostible dos praguicidas. Esta directiva ten por vexetal dos cultivos é a ameaza de novas pragas e
obxecto reducir os riscos e efectos do uso de pragui- enfermidades que en moitos casos veñen doutros
cidas na saúde humana e no medio ambiente e continentes e que se instalan nas nosas latitudes.
fomentar a xestión integrada de pragas (en diante
XIP) e das técnicas alternativas ao uso de praguicidas. A ausencia de depredadores naturais que regulen
Unha das medidas para acadar isto foi a revisión e, a expansión destes novos axentes nocivos e a
en moitos casos, cancelación de diversas materias desprotección das nosas variedades vexetais ante
activas empregadas nos produtos fitosanitarios. Isto estas novas ameazas provocan que certas pragas
supón unha diminución significativa das ferramentas e enfermidades se volvan verdadeiros problemas. Un
químicas para facer fronte aos problemas sanitarios, claro exemplo disto, no caso do cultivo da pataca,
situación que nos aboca a repensar o manexo dos é a couza guatemalteca (Tecia solanivora), que
cultivos cara a manter a súa rendibilidade. aparece nas Illas Canarias en 1999 e chega a
varios concellos do norte da provincia da Coruña
no ano 2015, declarándose a súa presenza no
O asesoramento fitosanitario é
norte da provincia de Lugo en 2016. O Ministerio de
obrigado nas empresas de servizos e Agricultura, Pesca e Alimentación (MAPA) elaborou,
nas explotacións agrarias de superficie a raíz desta presenza no ámbito continental, un plan
nacional de continxencia co obxectivo de impedir a
igual ou superior ás cinco hectáreas
súa aparición e actuar con rapidez e eficacia na súa
dedicadas ao cultivo da pataca, erradicación. Este plan nacional contempla tanto as
froiteiras ou viñedo. As superficies medidas cautelares a adoptar no caso de sospeita
da presenza da couza (inmobilización de material
inferiores están exentas de contar con
vexetal, colocación de trampas con feromona sexual
persoal técnico asesor fitosanitario, específica, trazabilidade de lotes potencialmente
pero os agricultores/as titulares contaminados etc.) como as medidas de erradica-
ción no caso de confirmarse a presenza (prohibición
deberán ter debidamente cuberto o
da plantación, destrución de tubérculos, control
libro de tratamentos e cumprir a XIP. químico, desinfección de maquinaria, equipos, insta-
lacións etc.).

A fin de cumprir coa obriga da XIP, o Real Decreto Outra praga importante neste cultivo é a pulguiña
define no seu artigo 11 a figura do técnico asesor da pataca (Epitrix papa). Este organismo nocivo
fitosanitario. O asesoramento fitosanitario é obrigado foi identificado por primeira vez en España no ano
nas empresas de servizo e nas explotacións agrarias 2009, en Xinzo de Limia (Ourense). Actualmente está
de superficie igual ou superior ás 5 ha dedicadas ao confirmada a súa presenza en varios municipios de
cultivo da pataca, froiteiras ou viñedo. Estas explo- Galicia, Asturias e Andalucía. Aínda que a súa hospe-
tacións deberán ter reflectido documentalmente as dadora principal é a planta da pataca (Solanum